Binnen je organisatie
De tweede kamer heeft een versneld wetsvoorstel ingediend. Hierin wordt het hebben van een Vertrouwenspersoon verplicht voor alle bedrijven, met als doel ongewenst gedrag en misstanden op de werkvloer te voorkomen.
Op 23 mei 2023 heeft er een stemming in de tweede kamer plaats gevonden, waarbij er een meerderheid zich heeft uitgesproken voor het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon bij bedrijven met meer van 10 medewerkers. Het is nu afwachten totdat de eerste kamer hier ook mee akkoord gaat.
Want ook binnen jullie organisatie kunnen medewerkers geconfronteerd worden met ongewenst gedrag. Naast het hebben van een protocol voor dergelijke situaties, is het waardevol voor je medewerkers om hun problemen te kunnen bespreken met een onafhankelijk en vertrouwelijk persoon. Veiligheid op de werkvloer wordt (gelukkig) steeds belangrijker in onze maatschappij.
Door recente ontwikkelingen bij grote firma’s, komt dit onderwerp in hoog tempo steeds meer ter sprake.
ONGEWENST GEDRAG EN ONETHISCH HANDELEN
Binnen de rol van een vertrouwenspersoon wordt onderscheid gemaakt tussen twee vormen van ongewenst gedrag: ongewenste omgangsvormen en onethisch handelen. Ongewenste omgangsvormen omvatten (seksuele) intimidatie, pesten, agressie, geweld en discriminatie. Onethisch handelen verwijst naar integriteitsschendingen (machtsmisbruik, corruptie, diefstal) en maatschappelijke misstanden (milieuschade).
Uit een onderzoek van NEA (Nederlandse Enquête Arbeidsomstandigheden) in 2016 blijkt dat ongeveer 1,1 miljoen werknemers slachtoffer zijn geworden van ongewenst gedrag op de werkvloer. Van deze gevallen meldde ruim 11% intimidatie en ruim 8% pestgedrag op het werk. Ongeacht de omvang van uw onderneming, bestaat altijd het risico dat je werknemers te maken krijgen met ongewenst gedrag. Dit gedrag is vaak lastig voor werkgevers om te identificeren en aan te pakken. De Vertrouwenspersoon vervult deze rol en staat klaar voor je medewerkers wanneer zij dit nodig hebben.
GEVOLGEN VAN ONGEWENST GEDRAG
De impact van ongewenst gedrag op het werk mag niet worden onderschat.
Slachtoffers kunnen zeer ongelukkig worden, wat leidt tot verminderde productiviteit. Op een afdeling waar de werksfeer verstoord is, kunnen alle collega’s de negatieve gevolgen ervaren, wat resulteert in verminderde productiviteit. In ernstige gevallen kunnen werknemers zelfs op zoek gaan naar een andere baan. Naast het leed dat het veroorzaakt voor de slachtoffers, heeft dit gedrag ook zakelijke consequenties.
Medewerkers kunnen bijvoorbeeld langdurig ziek worden, wat leidt tot hoger verzuim. Onderzoek van Arbobalans uit 2020 toont aan dat werk gerelateerde psychische klachten verantwoordelijk zijn voor 65% van de totale verzuimkosten van 6 miljard.
ONDERSTEUNEN EN BEGELEIDEN VAN MEDEWERKERS
Een van de voornaamste verantwoordelijkheden van de Vertrouwenspersoon, zoals eerder genoemd, is het opvangen van medewerkers en fungeren als eerste aanspreekpunt. De Vertrouwenspersoon luistert naar het verhaal van de medewerker en zoekt samen naar oplossingen en mogelijke vervolgstappen. Een gesprek met de Vertrouwenspersoon hoeft niet via de werkgever of leidinggevende te worden aangevraagd, waardoor de drempel laag is.
Het betreft een vertrouwelijk gesprek waarin medewerkers hun hart kunnen luchten, waarbij de externe Vertrouwenspersoon zeker een onafhankelijke persoon is. Het doel van het gesprek is het beëindigen van ongewenst gedrag. Indien gewenst kan de Vertrouwenspersoon doorverwijzen naar professionele hulpverleners en adviseurs.
INFORMEREN VAN DE ORGANISATIE
Wanneer een externe Vertrouwenspersoon is aangesteld, is het cruciaal dat medewerkers weten hoe ze contact kunnen opnemen. Het is aan de werkgever om medewerkers op de hoogte te stellen van de beschikbaarheid van een vertrouwenspersoon. Hierbij moet duidelijk worden gemaakt dat gesprekken met een vertrouwenspersoon vertrouwelijk zijn en dat meldingen anoniem kunnen blijven. Het management moet eveneens goed op de hoogte zijn van de rol van de Vertrouwenspersoon om misverstanden te voorkomen.
De Vertrouwenspersoon heeft de taak om meldingen bij te houden die binnenkomen bij verschillende organisaties, evenals het signaleren van trends. Vervolgens deelt de Vertrouwenspersoon deze bevindingen met het management of bestuur van de organisatie, vaak in de vorm van een jaarverslag. Dit verschaft de organisatie inzicht in de aard en omvang van ongewenst gedrag, met behoud van de vertrouwelijkheid van de melders.
ADVIES VOOR HET BESTUUR EN/OF MANAGEMENT
Een Vertrouwenspersoon vangt signalen op van medewerkers met betrekking tot ongewenst gedrag binnen een organisatie. Het is van groot belang dat de organisatie op de hoogte is van deze signalen. Het is dan ook de verantwoordelijkheid van de vertrouwenspersoon om meldingen binnen de organisatie nauwlettend te volgen en trends te herkennen. Vervolgens deelt de Vertrouwenspersoon deze bevindingen met het management of bestuur van de organisatie, vaak via een jaarverslag. Dit verschaft de organisatie inzicht in de aard en omvang van ongewenst gedrag, met behoud van de vertrouwelijkheid van de melders.
